Μπασελάρ, Γκαστόν

(Gaston Bachelard, 1884 – 1962). Γάλλος φιλόσοφος, επιστημολόγος. Σπούδασε μαθηματικά, φυσική και φιλοσοφία. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Ντιζόν, από το 1930 έως το 1940, και στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, από το 1940 έως το 1954, στο οποίο κατείχε την έδρα της ιστορίας και φιλοσοφίας της επιστήμης έως το 1962. Σύμφωνα με τον Μπασελάρ, η γνώση είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ λόγου και εμπειρίας. Απέρριπτε την αντίληψη ότι ο εμπειρικός κόσμος είναι εντελώς τυχαίος ή παράλογος, όπως και την καρτεσιανή ιδέα ότι το μεγαλύτερο φάσμα της πραγματικότητας είναι προκαθορισμένο και προοδευτικά αποκαλύπτεται μέσω της συσσώρευσης νέων επιστημονικών γεγονότων. Ο ίδιος πίστευε ότι η επιστημονική γνώση μπορεί να οδηγήσει σε θεμελιώδη αναθεώρηση της πραγματικότητας, δεδομένου ότι η προϋπάρχουσα αντίληψη της πραγματικότητας που έχει διαμορφώσει ο παρατηρητής για τον φυσικό κόσμο μπορεί να τον έχει ωθήσει στην υιοθέτηση συγκεκριμένων υποθέσεων αντί άλλων. Βάσει της διαλεκτικής του λόγου και της εμπειρίας, η αναθεώρηση της πραγματικότητας δεν συνεπάγεται την απόρριψη, αλλά την ανάπλαση προηγούμενων θεωρήσεων. Από το 1929 έως το 1962 έγραψε συνολικά 23 βιβλία, στα οποία συμπεριλαμβάνονται επιστημονικές αναλύσεις και ποιητικές συλλογές. Τα επιστημονικά γραπτά του επεσήμαναν την ανάδυση του νέου επιστημονικού πνεύματος, την οποία ο Μπασελάρ χρονολόγησε το 1905, με την ειδική θεωρία της σχετικότητας, του Αϊνστάιν, όταν σημειώθηκε μια ρήξη, όχι μόνο στο επίπεδο της επιστήμης, αλλά και της φιλοσοφίας. Ανάμεσα στα έργα του συγκαταλέγονται τα Αποσπάσματα μιας Ποιητικής της Φωτιάς, Ποιητική του Χώρου, Εποπτεία της Στιγμής, Για τα Νερά και τα Όνειρα, Το Νέο Επιστημονικό Πνεύμα και Η Ψυχανάλυση της Φωτιάς.